PL
ORA ET LABORA - MÓDL SIĘ I PRACUJ
Poznaj Niezwykłą Historię XII-wiecznego Opactwa Cystersów
i Hotelu Podklasztorze.
Hotel Podklasztorze to część zespołu cysterskiego, jednego z najlepiej zachowanych zespołów cysterskich w Europie, zabytek klasy „0” wyróżniony rozporządzeniem Prezydenta RP jako pomnik historii.
Skąd nazwa "Hotel Podklasztorze"? Sulejów to nazwa miasteczka, a Podklasztorze – jednej z jego dzielnic.
Legenda o powstaniu kościoła a potem opactwa znajduje swoje oparcie w faktach historycznych, według których to właśnie książę Kazimierz Sprawiedliwy, ufundował kościół i klasztor Cystersów. Legenda o złożeniu Opactwa Cystersów czyli jak Książe Kazimierz Sprawiedliwy został uratowany przez lwy.
Pierwsza wzmianka o grodzie Sulejowie pochodzi z 1145 roku, ale złota era Sulejowa rozpoczęła się ok. 30 lat później, gdy Kazimierz II Sprawiedliwy, najmłodszy syn Bolesława III Krzywoustego, ściągnął tu mnichów z opactwa Morimond (dziś Szampania). Wiąże się z tym piękna legenda: książę Kazimierz brał udział w polowaniu w porastającej okolicę puszczy, ale w pogoni za jeleniem odłączył się od swojej drużyny i zgubił. Tymczasem rozszalała się wyjątkowo silna burza. Książę, szukając otuchy w modlitwie, usłyszał z nieba głos: „Zbuduj w tym miejscu kościół, a doprowadzę cię do sług twoich”. Kazimierz padł na ziemię i przysiągł dotrzymać obietnicy, a wtedy pojawiło się dwanaście lwów, które odprowadziły go do dworzan. Na pamiątkę tego wydarzenia w kościele zostało umieszczonych dwanaście wyrzeźbionych lwów, gdzie dwa przetrwały do teraźniejszości.
W 1318 roku odbył się w Sulejowie wiec generalny królestwa, w którym uczestniczył Władysław Łokietek. Na wiecu wysłano prośę do papieża Jana XXII, „aby ten ratując kraj od zguby”, pozwolił na koronację króla Władysława Łokietka celem zjednoczenia Królestwa Polskiego.
To być może dzięki wizycie w Opactwie Cystersów w Sulejowie Władysław Jagiełło pokonał Krzyżaków pod Grunwaldem. Władysław Jagiełło odwiedził Sulejów w 1410 r. w drodze na bitwę z Krzyżakami. Według podania, widoczne do dziś uszkodzenie jednej z kolumn przy drzwiach wejściowych do kościoła w klasztorze cystersów, to właśnie efekt ostrzenia mieczy przez Króla i jego rycerzy.
W środę co tydzień odbywa się w Sulejowie targ. Dzień targowy ustanowił w roku 1388 król Władysław Jagiełło.
W Opactwie, w czasie potopu szwedzkiego, uchodząc przed wszędzie nacierającym wrogiem, zatrzymał się król Jan Kazimierz. W odwecie Szwedzi złupili i zniszczyli klasztor, a życie straciło wielu zakonników i mieszczan.
Na przestrzeni wieków Opactwo Cystersów w Sulejowie to zyskiwało to traciło na znaczeniu. Schyłek świetności Opactwa w Sulejowie a także innych zakonów przyniosły czasy stanisławowskie. W 1819 roku nastąpiła kasacja klasztorów w Polsce i tym samym opactwo przestało istnieć. Kościół oddano diecezji z przeznaczeniem na parafię a obwarowania i budynki gospodarcze znalazły się w rękach prywatnych.
Zarówno I jak i II wojna światowa a także liczne pożary przynosiły liczne zniszczenia opactwa. W latach 70. XX w. we frontowych zabudowaniach gospodarczych mieściło się schronisko turystyczne. W roku 1981, po ich remoncie i częściowej odbudowie, urządzono tu ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy. Cystersi powrócili do Sulejowa w 1986 r.
Każdy z Gości Hotelu Podklasztorze ma możliwość odbycia niezwykłej podróży w czasie
Dziś zabudowania, w których mieści się Hotel Podklasztorze to jeden z najlepiej zachowanych zespołów cysterskich w Europie, a pieczołowicie odrestaurowane wnętrza to prawdziwa gratka dla miłośników historii.
Miejsce starej gorzelni, w której mnisi produkowali przednie trunki to dziś Restauracja „Miód i Wino” oraz Browar Podklasztorze. Goście hotelu mogą do dziś podziwiać zabytkowy komin starej wytwórni w miejscu gdzie znajduje się obecnie sala Kapitularz. Z kolei recepcja hotelowa mieściła niegdyś browar prowadzony przez zakonnych braci, a obecną część hotelową zajmowały spichlerze.
Czy wiesz, że fraternia to w klasztorze miejsce, w którym mnisi mogli uciąć sobie pogawędkę? Dziś tą nazwę nosi jedna z sal konferencyjnych w Hotelu Podklasztorze.
Cystersi stopniowo grodzili się aby stworzyć opactwo warowne. Poznajcie najważniejsze jego elementy:
Kościół św. Tomasza Kantauryjskiego (1)
Najcenniejsze pozostałości to kościół św. Tomasza Kantuaryjskiego, znanego też jako Tomasz Becket, arcybiskupa Canturbury – trójnawowa bazylika z transeptem (czyli nawą poprzeczną), zachowana w nienaruszonym stanie, z pięknym romańskim portalem i rozetą oraz barokowym i rokokowym wyposażeniem. Można podziwiać także wschodnie skrzydło klasztoru, jedyne pozostałe z trzech. Dziś mieści się tu muzeum (2) w zachowanym kapitularzu, czyli sali służącej zakonnikom do zebrań, przetrwały też gotyckie krużganki.
Plebania (15)
Dzisiejsza plebania Opactwa Cystersów to początkowo były zabudowania klasztoru wzniesione w XV w. Początkowo mieścił się tutaj folusz a z czasem został przekształcony na owczarnię. Od XVIII w. pełni funkcje mieszkalne. Ciekawostka: na plebani znajduje się wejście do częściowo zawalonych piwnic liczących około 200 m2, w których jak głosi legenda zamurowany bednarz pilnuje zakonnych skarbów.
Baszta „Mauretańska” (12)
Baszta mauretańska w kształcie podkowy widoczna najlepiej od strony Pilicy to najstarsza baszta wzniesiona przez cystersów, z metryką sięgającą 1370 r. Czy wiesz, że refektarz w klasztorze to inaczej jadalnia. Dzisiejsza jedna ściana refektarza zachowała się naprzeciwko Kościoła. (3)
Baszta „opacka” (9)
Baszta Opacka została zbudowana w 2. Poł. XIV w.
Budynek arsenału (10)
„Arsenał” został zbudowany na początku XVI w., początkowo jako strażnica dla załogi strzeżącej opactwo, a następne jako pomieszczenie dla służby i gości opata. W latach 1940 – 1993 r. mieściła się tutaj szkoła Podstawowa na Podklasztorzu.
Baszta „muzyczna” (8)
Została wybudowana około 1515 r. na planie koła o średnicy 6 m. W pomieszczeniach przylegających do baszty „muzycznej” w końcu XIX w. mieścił się spichlerz i browarna składnia. Od północy dobudowano suszarnię, która jednak nie przetrwała do naszych czasów.
Baszta „attykowa” (6)
Basztę „Attykową” zbudowano ok. 1540 r. na planie nieregularnego kwadratu. Początkowo miała dwie kondygnację i bramę w przyziemniu o szerokości 3 m. Po 1580 r. bramę zabudowano, a na początku XVII w. całą basztę gruntownie przebudowano. Romantyczna nazw baszty, podobnie jak innych baszt w sulejowskim opactwie, pochodzi z początku XIX w.
Baszta „rycerska” (5)
Kwadratowa baszta „rycerska” powstała około 1560 r. w zamyśle budowniczych miała spełniać funkcję wjazdu do opactwa. Od strony opactwa do baszty „rycerskiej” przylegał XVIII-wieczny młyn konny, którego resztki murów są widoczne do dziś.
Wejście do Opactwa cystersów w Sulejowie : Brama „krakowska” (1)
Pierwotny wjazd do klasztoru znajdował się w specjalnym budynku obok baszty „mauretańskiej”.
W XVI wieku zamurowano wszystkie bramy i furtki prowadzące do opactwa z wyjątkiem bramy pod basztą „krakowską”. W tamtych czasach oprócz okutej dębowej kraty miała ona zwodzony most opuszczany na suchy rów otaczający Opactwo od północy.
Miejscem niezwykle urokliwym i nie pozbawionym aury tajemnicy jest także XVI wieczna wieża muzyczna. To właśnie w tej części Hotelu Podklasztorze widywana jest tajemnicza postać zwana Białą Damą, którą nie jeden Gość spotkał spacerując po hotelowym korytarzu…
Z Opactwem Cystersów w Sulejowie wiąże się jeszcze jedna historia, która od lat wzbudza niemała ekscytację wśród poszukiwaczy skarbów.
To obiekt, który stał się inspiracją dla reżyserów filmów takich jak „Janka”, „Pan Wołodyjowski”, „Prywatne Śledztwo” oraz „Naznaczony”. To właśnie tutaj powstawały zdjęcia do najsłynniejszych produkcji.
